Ο Όλυμπος κινδυνεύει!!

Ο 'Όλυμπος, το βουνό των θεών και της απέραντης φυσικής ομορφιάς, το βουνό που εκφράζει τον παγκόσμιο πολιτισμό, το κάθε τι ωραίο που ομορφαίνει τη ζωή και της δίνει περιεχόμενο (τέχνη, παράδοση, ιστορία, φυσικό κάλλος κλπ.) ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ !

Κινδυνεύει ΜΟΝΟΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΆΝΘΡΩΠΟ! Από τις ορέξεις της ανθρώπινης απληστίας. Από την περίεργη κοντόφθαλμα να μη βλέπουμε το αύριο, τις άμεσες και έμμεσες συνέπειες.

Κινδυνεύει από την οικονομίστικη  «ιδεολογία» του ανθρώπου, του απαίδευτου, του «υλιστή»,  ο οποίος καταπιεσμένος από περίεργες εγωιστικές ορέξεις τον βλέπει πάντα σαν πηγή εύκολου και άμεσου πλουτισμού.

Ναι, απ' αυτό κινδυνεύει κύρια ο ΟΛΥΜΠΟΣ. Από την επιθυμία των κερδοσκόπων να τα  «οικονομήσουν». Πίσω ή μπροστά απ' αυτόν το μοναδικό κίνδυνο εμφανίζονται διάφορες μορφές  μεθοδεύσεων, ποικίλες υποκρισίες, πολύμορφες πονηριές.

Και πρώτα απ' όλα από την καπηλεία. Με μεγάλα λόγια, βαρύγδουπους φανφαρονισμούς, αρχαιοπληξίες τύπου χλαμύδων, ανόητων μιμήσεων, ψευτολατρείας «αρχαίων προτύπων», διάφοροι αεριτζήδες υπόσχονται δισεκατομμύρια   «επενδύσεων»  με σκοπό να βάλουν στα χέρια τους πολύτιμες εκτάσεις του βουνού και να τις εκμεταλλευθούν δεόντως.

Οι άλλοι, οι πολλοί, χαίρονται γιατί θα πλουτίσουν οι λίγοι! Γιατί ο 'Όλυμπος θα μετατραπεί σε βιτρίνα φανταχτερών προϊόντων που ποτέ δε Θα μπορέσουν να πλησιάσουν.

Στο παιχνίδι της καπηλείας δεν είναι μόνον οι ιδιώτες, όπως είδαμε. Είναι και το Κράτος. Οι μοιραίοι δημόσιοι υπάλληλοι που σχετίζονται με το χώρο και θέλουν να μιμηθούν κι αυτοί τους ιδιώτες.

Μοναδική εξαίρεση οι δασολόγοι, οι περιβαλλοντολόγοι, οι άνθρωποι που συνδέονται με το φυσικό περιβάλλον.

Μια μικρή μερίδα ειδικών που Θα έπρεπε να μεριμνήσει για τη διατήρηση των γνήσιων μνημείων της αρχαιότητας πάνω ή δίπλα απ' τον 'Όλυμπο και να τα εναρμονίσει με το φυσικό περιβάλλον παρασύρθηκε από τα κούφια σχέδια των αρχαιοκαπήλων και παίζει το παιχνίδι τους!

Οι άνθρωποι της  «αναβίωσης»  του αρχαίου μεγαλείου του Ολύμπου  με τσιμέντα, με ηλίθιες κατασκευές, με κιτς σχεδιασμούς, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι και πρέπει να προσεχθούν. Οι άνθρωποι που αγαπούν τον Όλυμπο πρέπει να είναι    «κουμπωμένοι» στους διάφορους επιχειρηματίες   «αρχαιολάτρες» και αρχαιοκάπηλους.

Μια άλλη μορφή οικονομικής εκμετάλλευσης που απειλεί και αυτή σοβαρά τον 'Όλυμπο είναι η λεγόμενη  «τουριστική ανάπτυξη»: τελεφερίκ, ξενοδοχεία, μπαγκαλόους, καζίνα και προπαντός χιονοδρομικά κέντρα. Κακοί μιμητές, όπως συνήθως, βλέπουμε τον Όλυμπο σαν Άλπεις ή άλλα βουνά που αξιοποιήθηκαν με τη μορφή αυτή, επειδή δεν είχαν τίποτε άλλο να παρουσιάσουν. Αυτή η αντίληψη, που την αναλύσαμε εκτενώς στο πόνημά μας αυτό, απασχολεί πράγματι μια μεγάλη μερίδα παρολυμπίων, ανώνυμων και επώνυμων. Χρησιμοποιούν μάλιστα  τις λέξεις: «αξιοποίηση»  και «ανάδειξη». Θα πούμε αμέσως εδώ ότι ο Όλυμπος δεν έχει ανάγκη ούτε από «αξιοποίηση»  ούτε από «ανάδειξη» , πολύ περισσότερο από ανθρώπους που «αξιοποίησαν»  και «ανέδειξαν»  το Θερμαϊκό και την παρολύμπια ακτή, που δημιούργησαν το αίσχος των αμμορυχείων και των σιλό της ΚΥΔΕΠ και διαμόρφωσαν βέβαια μια άθλια οικονομική πραγματικότητα στην πλευρά της Ελασσόνας.

Υποθέτουμε ότι πράγματι ... αξιοποιείται ο ΟΛΥΜΠΟΣ. Στήνονται τεράστιες ξενοδοχειακές και χιονοδρομικές μονάδες από επιχειρηματίες ασφαλώς και δίπλα σ' αυτές εκατοντάδες άλλες μικρότερες με τη μέθοδο της καταπάτησης και του συρματοπλέγματος. Καίγονται όλα τα δάση, ταβερνοποιείται η κάθε γωνιά του Ολύμπου και φυσικά το όλο τοπίο μεταβάλλεται σε αττική ασχήμια.

Αυτή είναι η «αξιοποίηση»;  Αυτή είναι η «ανάδειξη»;  Και δεν ντρέπονται όσοι χρησιμοποιούν  τις λέξεις;  Ασφαλώς και δεν είναι. Είναι η κακοποίηση. Είναι το διώξιμο δια παντός του τουρισμού. Είναι μια ακόμη αιτία γελοιοποίησης των νεοελλήνων στα μάτια όλης της γης. Δε διδαχτήκαμε τίποτα από την  «αξιοποίηση»ι της Αττικής και Θεσσαλονίκης. Δε διδαχτήκαμε τίποτα από την  «αξιοποίηση»  του Αλιάκμονα, του Πηνειού, του Αξιού και τόσων άλλων.

Αλλά ένα άλλο ερώτημα που μπαίνει εδώ είναι πώς θα ωφεληθούν από το είδος αυτό της αξιοποίησης οι κάτοικοι της Ελασσόνας, της Σκαμνιάς, του Λιτοχώρου, της Λεπτοκαρυάς κλπ. Μέχρι τα σήμερα έχουν έναν αριθμό επισκεπτών, επειδή ο Όλυμπος παρέμεινε όπως ήταν στους αιώνες των αιώνων. Θα  έχουν άραγε τον αριθμό αυτόν, όταν το βουνό μεταβληθεί σε Άλπεις ή Αττική;

Και κάτι άλλο: Αν ο  Όλυμπος περιπέσει σε χέρια πολυεθνικών εταιριών, νομίζουν οι αφελείς παρολύμπιοι, που προαναφέραμε, πως θα είναι ο μοχλός τροφοδότησης ή εξυπηρέτησης των ολυμπίσιων τουριστικών μονάδων; Και βέβαια όχι. Γιατί Θα απαιτούνταν τουριστική εξειδίκευση, νοοτροπία ανάλογη. Αν όμως υπήρχαν αυτά στους παρολύμπιους θα είχαν άλλη ιδέα για την αξιοποίηση και θα ήταν σαφώς μαζί μας.

Τελικό συμπέρασμα:  «αξιοποίηση» (κακοποίηση) σημαίνει οπισθοδρόμηση οικονομική των κατοίκων της περιοχής και καταστροφή του βουνού.

Πέρα από τους κινδύνους που προέρχονται από την πρόθεση οικονομικής εκμετάλλευσης του βουνού θα ήθελα να επισημάνω ορισμένους κινδύνους διαφορετικού χαρακτήρα. Και θα το κάνω περιληπτικά, γιατί έχω αναλύσει ήδη στις προηγούμενες σελίδες τα θέματα.

Κάποτε μαθητές Λυκείου Λιτοχώρου ρώτησαν τους επισκέπτες του Ολύμπου για ποιο λόγο ανεβαίνουν στο βουνό. Οι ξένοι μίλησαν για τους αρχαίους θεούς, για τον πολιτισμό που εκφράζουν. Πολλοί Έλληνες όμως δε δίστασαν να πουν ωμά ότι ο Όλυμπος είναι ιδανικό μέρος να πάρει κανείς  «αέρα»  και να απολαύσει ένα ψημένο κεμπάπ.

Και εδώ διαφαίνεται πεντακάθαρα ο κίνδυνος. Βλέπουμε τον Όλυμπο σαν τόπο εύκολης εκδρομής και άλλων απολαύσεων που δε σχετίζονται με το πραγματικό περιεχόμενο του Ολύμπου. Πόσοι από μας, αλήθεια, ξέρουν τους μύθους του Ολύμπου, τα έργα τέχνης, που είναι εμπνευσμένα από την παράδοση του Θρυλικού βουνού; Πόσοι από μας επισκέφθηκαν τον Όλυμπο πρώτα στα μουσεία, στα βιβλία, στα έργα τέχνης;

Τι να περιμένει κανείς από ανθρώπους που βλέπουν τον Όλυμπο σαν ιδανικό χώρο ψησίματος κεμπάπ, καλών νερών, συλλογής ρίγανης και αγριολούλουδων.

Ο Όλυμπος ίσως διασωθεί από τις κακές προθέσεις των διαφόρων στυγνών  εκμεταλλευτών (σε οικονομική βάση). Πώς όμως θα διασωθεί από τη νοοτροπία, που προαναφέραμε, του Νεοέλληνα;

Στα σχολεία μας δε λέμε κουβέντα για μια συμπεριφορά προστασίας του Ολύμπου, όπως άλλωστε για όλα τα περιβαλλοντικά προβλήματα της παρολύμπιας περιοχής που είναι οξυμένα και μεγάλα. Και δω μπαίνει το πρόβλημα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης .

Ξαναείπαμε και αλλού: το θέμα της προστασίας του Ολύμπου και του περιβάλλοντος γενικότερα είναι καθαρά θέμα παιδείας. Καλή περιβαλλοντική εκπαίδευση και ενημέρωση θα προφυλάξει τον Όλυμπο από πολλούς κινδύνους.

Το 1993, όταν η κυβέρνηση Μητσοτάκη πούλησε ένα κομμάτι του Ολύμπου προς 4.000 δρχ. το στρέμμα, ένα παιδί της Α' Δημοτικού, κάποιο πρωί, μου είπε ότι πούλησαν τον Όλυμπο και ήταν καταστενοχωρημένο.

Να, λοιπόν, πού βρίσκεται το μυστικό εξάλειψης των κινδύνων που απειλούν τον Όλυμπο: στη δημιουργία ισχυρής περιβαλλοντικής συνείδησης.

Ο ενημερωμένος πολίτης θα είναι φίλος της χλωρίδας και πανίδας. Θα κάνει παρατηρήσεις στον παραβάτη. Θα πάρει στα χέρια του την προστασία του βουνού. Δε θα ανεχθεί το κυνήγι, τα αμμορυχεία, τα λατομεία, την παράνομη οικοπεδοποίηση, τις αυθαιρεσίες μερικών ασυνείδητων να κόβουν τα μικρά δέντρα προκειμένου να τα κάνουν κάρβουνα.

Θα είναι ο ΜΟΝΙΜΟΣ ΦΙΛΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ.

(Από το ομώνυμο βιβλίο του Νίκου Καραϊσκου)